88/9/26
12:39 ع
?- باز -مانند همه موارد دیگری که رهبری حکم حکومتی داده است- بازار نظرات درباره حکم حکومتی داغ شده است. صحبت بر سر این نیست که نامه رهبری حکم حکومتی بوده است یا خیر؛ بلکه صحبت بر سر این است که آیا اصولا چنین چیزی وجود دارد یا نه؟
?- الفاظ محمولاند بر معانی عرفیه. این یک اصل مسلم در منطق است. در قانون مدنی ما هم این اصل در ماده ??? آمده است: «الفاظ عقود محمولاند بر معانی عرفیه»
?- در تفسیر قانون اساسی باید اصول منطقی را مورد نظر قرار داد. در تفسیر قوانین فرض بر این است که قانونگذار یک فرد عاقل و منطقی است و در قانون دوگانگی وجود ندارد.
?- اصل ?? قانون اساسی: «قوای حاکم در جمهور اسلامی ایران عبارتند از: قوه مقننه، قوه مجریه و قوه قضاییه که زیر نظر ولایت مطلقه امر و امامت امت بر طبق اصول آینده این قانون اعمال میگردند. این قوا مستقل از یکدیگرند.»
?- پیش از بازنگری در قانون اساسی اصل ?? به صورت زیر بوده است:
قوای حاکم در جمهوری اسلامی ایران عبارتند از: قوه مقننه، قوه مجریه و قوه قضاییه که زیر نظر ولایت امر و امامت امت، بر طبق اصول آینده این قانون اعمال میگرند. این قوا مستقل از یکدیگرند و ارتباط میان آنها به وسیله رییس جمهور برقرار میگردد.
?- پس از بازنگری در قانون اساسی در اصل ?? کلمه مطلقه به قانون اضافه شده است. تعبیر این کلمه باید به گونه ای باشد که نه تنها با سایر اصول متعارض نباشد بلکه الفاظ آن با معانی عرفیه تفسیر شوند.
?- اصل ??? قانون اساسی وظایفی را برای رهبری تعیین کرده است.
«وظایف و اختیرات رهبر:
?- تعیین سیاستها کلی نظام جمهوری اسلامی ایران پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام.
?- نظارت بر حسن اجرای سیاستهای کلی نظام.
?- فرمان همهپرسی.
?- فرماندهی کل نیروهای مسلح.
?- اعلام جنگ و صلح و بسیج نیروهای.
6 - نصب و عزل و قبول استعفای:
الف - فقههای شورای نگهبان.
ب - عالیترین مقام قوه قضاییه.
ج - رییس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.
د - ریییس ستاد مشترک.
ه - فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.
و - فرماندهان عالی نیروهای نظامی و انتظامی.
?- حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه گانه.
?- حل معضلات نظام که از طرق عادی قابل حل نیست، از طریق مجمع تشخیص مصلحت نظام.
?- امضاء حکم ریاست جمهوری پس از انتخاب مردم صلاحیت داوطلبان ریاست جمهوری از جهت دارا بودن شرایطی که در این قانون میآید، باید قبل از انتخابات به تأیید شورای نگهبان و در دوره اول به تأیید رهبری برسد.
??- عزل رییس جمهور با در نظر گرفتن مصالح کشور پس از حکم دیوان عالی کشور به تخلف وی از وظایف قانونی، یا رأی مجلس شورای اسلامی به عدم کفایت وی بر اساس اصل هشتاد و نهم.
??- عفو یا تخفیف مجازات محکومیت در حدود موازین اسلامی پس از پیشنهاد رییس قوه قضاییه.
رهبر میتواند بعضی از وظایف و اختیارات خود را به شخص دیگری تفویض کند.»
?- سئوال اینجاست که وظایف آمده در این اصل منباب تمثیل است یا تحدید؟ به نظر میرسد اگر بخواهیم به اصول دیگر به خصوص اصل ?? نگاه کنیم، نمیتوانیم با تفسیر مطلق بودن ولایت و امامت برای ولی فقیه بگوئیم که وظایف رهبری فقط شامل این اصل میشود و لاغیر.