گروه ورزشی:کارگردان تلویزیونی در نمایی بسته و آهسته، دست‌های دروازه‌بان تیم ملی را نشان می‌دهد که طراحی دستکش او بی شباهت به پاهای خفاش نیست. اواسط دیدار ایران و آمریکاست و هنرنمایی کارگردان فرانسوی که از دستان عابدزاده فیلمبرداری می‌کند چند هزار فرانک سوئیس برای فدراسیون وقت آب می‌خورد. کمتر کسی از هواداران تیم ملی پای تلویزیون متوجه اصل قضیه شدند اما مسؤولان کمپانی پوما که اسپانسر تیم ملی در جام جهانی 1998 بودند در آن صحنه دیدند عابدزاده دستکشی را بر دست کرده که برخلاف قرارداد ثبت شده است؛ دستکش کاپیتان از کمپانی دیگری بود و به همین دلیل فدراسیون فوتبال مجبور شد تاوان این قانون شکنی را بدهد. این حادثه 11 سال قبل رخ داد و حالا بعد از سپری شدن بیش از یک دهه نه تنها فوتبال ما خودش را با مارکتینگ جهانی هماهنگ نکرده که قضیه شوربختانه شکل دیگری به خود گرفته است. کدام تیم ایرانی امروز از اسپانسر دوم پیراهن خود(شرکت تولیدی البسه) پول می‌گیرد؟ اصولا چند شرکت تولیدی در لیگ برتر فعالیت دارند که هزینه تیم‌های به اصطلاح حرفه‌ای ما را تامین می‌کنند؟ اگر دنبال جواب هستید باید بدانید تقریبا صفر درصد اما چرایی این موضوع و مقایسه آن با نمونه‌های خارجی خود قصه‌ای حزن انگیز و طولانی است که احتمالا هیچ یک از مدیران ما ثانیه‌ای درباره‌اش تامل نکرده‌اند.
این روزها همه مجید می‌پوشند
فیزیوتراپ سابق تیم ملی، شم اقتصادی خوب و روابط حسنه‌ای با بزرگان فوتبال ایران دارد. برای پی بردن به این واقعیت تنها لازم است از این پس نگاه دقیق‌تری به صفحه تلویزیون و اوراق مطبوعات ورزشی داشته باشید؛ 8 تیم از 18 تیم لیگ برتر البسه ورزشی خود را از شرکت تولیدی مجید ساعدی فر با نام تجاری مجید تهیه می‌کنند. ذوب آهن، استیل?آذین، پیکان، مقاومت، استقلال اهواز، پاس،مس و ابومسلم تیم‌هایی هستند که آرم M را در گوشه راست پیراهن خود به همراه می‌برند و حتی مربیانی مثل خداداد عزیزی و امیر قلعه نویی تبلیغات جداگانه‌ای را برای مجید انجام می‌دهند. در دیدار پرسپولیس و استقلال اهواز سرمربی آبی‌ها پیراهنی بر تن داشت که آرم فلزی مجید روی یقه آن خود نمایی می‌کرد، البته سرمربی استقلال اهواز می‌گوید هیچ پولی را از این بابت نمی‌گیرد و تنها به خاطر رفاقتی که با ساعدی فر دارد این کارها را انجام می‌دهد! بعد از شرکت مجید، این تولیدی برادران دایی است که 4 تیم لیگی را حمایت می‌کند البته تنها ساپورت پوشاکی نه پولی.صبا، ملوان، فولاد و از هفته دوم به بعد تراکتور سازی 4 تیمی هستند که هنوز به دایی وفادارند و بعد از گذشت چند سال هنوز البسه خود را از این شرکت تولیدی تهیه می‌کنند، البته در ادوار قبلی اوضاع دایی اینچنین نبود و او تیم‌های بیشتری را تغذیه می‌کرد اما دوران حضیض سرمربی تیم ملی دقیقا رابطه تنگاتنگی با افت بازاریابی شرکت تولیدی او داشت.رتبه سوم به طور مساوی در دست شرکت آل اشپورت آلمان و نهنگی است؛ استقلال و راه آهن 2 تیمی هستند که با آل اشپورت در لیگ نهم قرارداد امضا کرده‌اند و باید در لیگ جاری طرح‌های نسبتا جذاب این شرکت را بر تن این 2 تیم تهرانی دید. سایپا و شاهین بوشهر هم با نهنگی کار می‌کنند پیش از این نارنجی پوشان با دایی قرارداد داشتند اما خروج دایی از بدنه این باشگاه دلیل موجهی بود برای فسخ این قرارداد.
2 شرکت تولیدی دیگر هم وجود دارند که 2 تیم باقی مانده لیگ برتر را ساپورت می‌کنند. بنا به رفاقت دیرینه عباس انصاری‌فرد و حصاری، در این فصل این شرکت تولیدی وظیفه تهیه لباس محبوب‌ترین تیم ایران را دارد البته در این بین شائبه‌های فراوانی وجود دارد؛ اینکه چرا باید بازیکنان جدید این تیم در شرکت حصاری قرارداد امضا کنند و عکس یادگاری بیندازند و اینکه چرا بازیکنان پرسپولیس از کیفیت لباس‌های حصاری راضی نیستند و حتی قبل از مصاف با استقلال اهواز شورت‌های ورزشی حصاری آنقدر تنگ و کوتاه و بی کیفیت بود که به قول چند بازیکن محال ممکن بود با آنها تکل بزنیم و پاره نشوند!
بنابراین در یک اتفاق تاریخی دیگر، قرمزها با پیراهن حصاری و شورت آل اسپورت مقابل اهوازی‌ها حاضر شدند! سرانجام آخرین تیم لیگ برتری سپاهان است که از آرم و شرکت معتبرتری نسبت به سایرین استفاده می‌کند؛ فینالیست چند سال قبل لیگ قهرمانان آسیا بنا به حضور فعالش در بازی‌های قاره‌ای، امسال با لوتوی ایتالیا قرارداد بسته و به احتمال فراوان در بازی‌های لیگ قهرمانان آسیا هم شرکت لوتو، طرح‌های جدیدش را برای شاگردان قلعه نویی رونمایی می‌کند.
کار در ازای یک وعده غذای گرم!
همیشه کار کردن مصادف با پول درآوردن نیست، ممکن است شما افرادی را ببینید که در جایی مشغول به فعالیت هستند اما هیچ پس‌اندازی برای خود ندارند چرا که مزد کار کردن آنها در ازای یک یا چند وعده غذای گرم است، به گویش دیگر به این نوع از داد?و?ستد «برده داری مدرن» می‌گویند.
حکایت اسپانسرهای دوم تیم‌های باشگاهی و حتی تیم ملی ما متاسفانه همین برده‌داری مدرن است؛ شرکت‌های تولیدی با مدیران باشگاهی قرارداد امضا می‌کنند که تنها البسه آنها را در 34 بازی لیگ برتر،چند بازی جام حذفی و احتمالا بازی‌های لیگ قهرمانان آسیا تامین کنند.
شرکت‌ها در این بین نه تنها هیچ پولی را به باشگاه‌ها نمی‌دهند که حتی گفته می‌شود در بعضی از مواقع پول پوشاک و تجهیزات خود را هم از مدیران می‌گیرند! این اتفاق باور نکردنی در صورتی رخ می‌دهد که تلویزیون اکثر بازی‌های لیگ برتر را پوشش می‌دهد و مطبوعات ورزشی به صورت بزرگ و کوچک پیراهن تیم‌ها را با آرم شرکت تولیدی چاپ می‌کنند. در کجای دنیا سراغ دارید این همه تبلیغ آن هم به صورت وسیع انجام بپذیرد اما شرکت فوق نه تنها پولی ندهد بلکه مبلغی هم طلبکار شود؟
داستان پیراهن تیم ملی ایران
در جام جهانی 2006 فدراسیون، قراردادی به ارزش بیش از یک و نیم میلیون دلار با کمپانی پوما بست و این شرکت آلمانی موظف شد تا پایان جام ملت‌های آسیا همه البسه و تجهیزات ملی?پوشان را به صورت رایگان تامین کند. بعد از پایان جام جهانی و تغییرات در مدیریت فدراسیون و انتخاب امیر قلعه نویی، سرمربی تیم ملی پای دوست صمیمی‌اش را به تمرینات باز کرد و بدون توجه به عواقب این اقدام، لباس تمرینات و حتی یک بازی دوستانه را از پوما به مجید تغییر داد.البته با توجه به شکایت پوما خیلی زود این مشکل مرتفع شد چرا که در قرارداد پوما عنوان شده بود هر جلسه تمرینی که بدون لباس‌های این کمپانی برگزار شود شامل جریمه 2 هزار یوریی
خواهد شد.
بعد از اتمام قرارداد پوما، مجید آماده بود که لباس ملی پوشان را بدهد اما وقتی نام سرمربی تیم ملی علی دایی باشد آن وقت کدام آرم به غیر از دایی می‌تواند روی پیراهن تیم ملی باشد؟ سرانجام خروج دایی مصادف شد با ورود مجید و اینک تیم ملی با البسه مجید وارد زمین می‌شود اما نکته تاسف انگیز در اعترافات سردار درخشان، رئیس کمیته بازاریابی فدراسیون فوتبال است؛مجید هیچ پولی را به فدراسیون نمی‌دهد و تنها موظف شده لوازم ملی پوشان را تامین کند! اتفاقی که در 18 تیم لیگ برتری رخ می‌دهد و این سوء مدیریت حالا به تیم ملی تسری پیدا می‌کند. چه بر سر فوتبال ما آمده که از درآمد یک و نیم میلیاردی به کار در ازای یک وعده غذای گرم رسیده‌ایم؟
نمونه‌های خارجی و ارقام نجومی
سایت deloitte وابسته به موسسه تحقیقات منابع مالی فوتبال جهان در گزارشی از درآمدزایی بارسا در فصل 2006-2005 پرده‌برداری می‌کند. پسران کاتالان که چندین سال است با کمپانی نایکی قرارداد دارند در آن فصل مبلغ 25 میلیون یورو از این کمپانی دریافت کردند و مضاف بر آن 30 میلیون یوروی دیگر نایکی در ازای فروش البسه و تجهیزات ورزشی با برند بارسا به این تیم پرداخت کرد. یعنی مبلغی در حدود 55 میلیون یورو در طول یک فصل نایکی به بارسا داد که قسمت اعظم هزینه‌های این تیم از این راه تامین شد. در همان فصل رئال مادرید مبلغ 20 میلیون یورو از آدیداس گرفت.
این مبالغ بالا در صورتی به تیم‌های فوق رسید که شرکت‌های نایکی و آدیداس موظف بودند در هر بازی 2 دست لباس برای تمام بازیکنان به صورت رایگان تهیه کنند.
حتی خیلی از انتقالات مهم اروپا مثل خروج رونالدینیو از بارسلونا و ورودش به میلان تاثیر فراوانی در درآمدزایی نایکی و آدیداس داشت چرا که کمپانی‌های تهیه لوازم ورزشی با جذب ستاره‌ها فروش دو چندانی را داشتند و متعاقبا قسمتی از این فروش به تیم‌های باشگاهی رسید.
حالا خودتان مقایسه کنید که فوتبال ما و مدیرانش در کجای این حرفه‌ای گری قرار دارند؟ آیا می‌توان باور داشت تنها به علت عملیاتی نشدن قانون کپی?رایت در ایران، کمپانی‌های تولیدی اینچنین در حق فوتبال اجحاف کنند؟ حرجی بر آنان نیست بلکه باید به مدیران گفت،
کلاهتان را کمی بالاتر ببرید.
خاطرات...
