تنها یک ایده موجب راه اندازی برنامه ای الگو گرفته از شوی «لری کینگ»، شومن آمریکایی شبکه CNN و چهره محبوب در جهان سوم و به خصوص مدیران رسانه ای این کشورها شد تا برنامه ای به نام صندلی داغ به پیشنهادی خارج از حوزه تولید رسانه ملی به شبکه دو داده شود و این شبکه به ضمانت حضور یک تهیه کننده مجزا از طراح و کارگردان، آن را با اجرای داریوش کاردان به روی آنتن ببرد.

به گزارش خبرنگار «بازتاب»، متاسفانه آن چه که در این برنامه و سایر برنامه های تاریخ مصرف دار در رسانه ملی مورد توجه علمی و تخصصی قرار نمی گیرد، اندازه و ظرف محتوایی است.

برای نمونه سال هاست که مردم مجبور هستند، برنامه ورزش و مردم را که به یک سبک و سیاق و با یک چهره تکراری و درجا زده که زحمت به روز کردن اطلاعات شخصی خود را در ورزش داخلی نمی کشد، ببینند و از همه بدتر تحمل کنند! ( تازه اگر مجبور نباشند، هر هفته کلی تعارف نمایشی میهمانان را هم باور کنند)

سال هاست مجریان برنامه قدیمی مانند صبح به خیر ایران مانند دکمه روی یک لباس تغییر ناپذیر مانده و موجب شده اند که به رغم تغییرات اساسی در محتوا و ساختار برنامه ریزی همچنان مردم دیدگاه سنتی خود را از این برنامه ها برنگردانند و تلاش های انجام شده به ثمر نرسد.

ورزش دو، گزارش ورزشی شبکه سه، سیمای خانواده شبکه یک، گزارش هفتگی شبکه یک، بخش های خبری ساعت 21 و 22 شبکه یک و سه تنها مشتی از خروار اصرار بر چهره ها و طرح های از دور خارج شده ای است که می تواند بهانه و دلیل حضور چهره های جدید و ایده های نو برای نسل جوان باشد.

متاسفانه در سال های اخیر به دلیل تغییرات لحظه ای که در رسانه ملی وجود داشته و عدم بررسی های لازم در انتخاب مدیریت حوزه های تولید رسانه ملی و به خصوص تلویزیون، آنتن تبدیل به معضل و در برخی موارد مساله مهم ملی شده و به همین خاطر بسیاری از مدیران رسانه ملی سعی دارند تا به نحو ممکن درصد ریسک و خطرپذیری را کاهش داده و بیشتر به دنبال تکرار مکررات بی خاصیت که ریسک و خطری در آن نیست باشند.

این شاخص خطرناک و در حال حاضر غیر تخصصی موجب شده که آنتن رسانه ملی تبدیل به کوچه ای بن بست برای حضور برخی شده تا بتوانند برای نمونه با چاشنی کردن انحصار استفاده از یک خواننده مشهور سنتی و ارتباطات دوستانه قوی، در سال از حوزه فیلم و سریال گرفته تا گروه کودک و نوجوان شبکه فراگیری مانند دو همه چیز را در قبضه میل و اختیار خود بگیرند.

این ماجرا نه تنها در شبکه های ملی حتی به شبکه های استانی هم سرایت کرده است. مدیران جدید به بهانه تقویم و کندکتور سالیانه، برنامه های زنده گسترده و زمان های مشخص را در اختیار تهیه کنندگان خاصی قرار داده و به دنبال سایر زمان های باقی مانده که اغلب مرده و به درد خور جامعه نیست می روند!

این اصرار و عدم کشف واقعیت ها و روش های جدید موجب می شود که در پس یک دوره کوتاه مدت دو ساله بسیاری از تجربیات موفق هم نابود شده و جای خود را به روزمرگی و کج روی هایی بدهد که در مسیر و رسالت فرهنگی رسانه ملی نیست.

یکی از بهترین نمونه های این اصرار به اشتباه آشکار برنامه صندلی داغ است. به گواه کارشناسان مختلف تلویزیونی که تا به حال در برنامه های زیادی اظهارنظر کرده اند، ظرفیت این برنامه در مقیاسی بسیار کوتاه، مانند نوروز، دهه فجر، هفته دفاع مقدس و یا یک رویداد محدود است و به هیچ وجه توانایی و کشش دنباله دار بودن را ندارد.

شبکه دو به رغم تجربه خوب در میزگردهای چالشی با کارگردان های مشهور سینمای ایران و فضای اندک پرداخت، اکنون بیش از 3 سال است که روند یک سویه و بدون ایده و هدف صندلی داغ را دنبال کرده و به تک جرقه شخصیت های این برنامه دلخوش کرده است.

گرچه دعوت از برخی آدم های سطح پایین و درجه چندم در ادارات استراتژیک که شهرت پاچه خواری و تملق و چاپلوسی آنها گوش عالم و آدم را کر کرده و حتی کوچکترین اعتباری در میان نخبگان و شایستگان اجتماعی ندارند، همان تک جرقه ها را هم به فراموشی سپرده است.

این برنامه به لحاظ ساختاری ایده جالبی داشت، اما از روز نخست فکر و فضای مناسبی برای رشد نداشته و امکان پیشرفت را پیدا نکرد.
یک سویه نگری در طراحی موجب شد که این برنامه در مدت کوتاهی به خاطر سوال های تکراری از رونق افتاده و مردم گاهی جذب چهره ها شوند، نه محتوای برنامه!

این تکراری شدن کار را به جایی کشاند که مجری از کاردان به مرحوم نوذری و سپس به نجفی تغییر کرد تا تجربه موفق حضور این شخصیت ها به داد این برنامه برسد که بازهم در طول 10 هفته چنین نشد و این درمان سرپایی هم به پیکر مداربسته این برنامه اثری نکرد و آش همان آش و کاسه همان کاسه شد.

به مرور کارگردان که علاقه عجیبی به طرح و نشان دادن تصویر خودش داشت دست به دامن کتاب و طرح ایتام کمیته امداد شد و حالا دیگر کار به جایی رسیده که در تضادی جالب با درون برنامه بخشی هم را به صورت انحصاری برای خودش راه اندازی کرده و اگر چند روز دیگر نجفی جای خود را به ایشان داد زیا تعجب نکنید!

بسته بودن فضای این برنامه و نداشتن موضوع های جذاب در طول یک سال اخیر از این برنامه تنها یک آنتن پر کن بی دغدغه و ایستگاهی برای نشان دادن چهره های سفارشی ساخته است!

ای کاش مسئولین مختلف در بخش های نظارت و ارزیابی کیفی و تخصصی در حوزه معاونت سیما و معاونت تحقیقات و برنامه ریزی اندکی به وظایف، حوزه عمل، ساختار و شاخص های رسانه ای چنین برنامه ای دقت می کردند، تا دست کم شبکه در مدت زمان کمی متوجه اشتباه تکراری خود و از مسیر خارج شدن این برنامه می شد.

تغییر در ساختار فکری این برنامه می توانست در مناسبت های مختلف نه تنها مخاطب خودش را نگه دارد، بلکه در مقیاسی بزرگتر منشا خدمات و اثرات مهمی نیز شود.

اما به دلیل اشتباهات استراتژیکی مانند جهت گیری در حاشیه انتخابات ریاست جمهوری و بررسی عملکرد دولت نهم در سالگرد نخستین سال فعالیت ها همه تصورات ساخته شده را به هم ریخت و در حال حاضر هم به دلیل طراحی سوالات ساده، ضعف در محتوای فرهنگی و اجتماعی، بی هدف بودن حضور شخصیت ها و وارد کردن موارد بی ارتباط با چنین برنامه ای دیگر نمی توان امید داشت که این ایده خوب برای متولیان شبکه دو جواب مثبتی از سوی مردم بگیرد! ایده ای که با هزینه رسانه ملی و وقت ارزشمند مردم تجربه شد و به بار نشست.

بزرگترین مشکل تلویزیونی این برنامه ضبطی بودن و امکان کم و زیاد کردن است. به گواه تجربه های موفق همزمان مانند برنامه نگاه یک که با اجرای دکتر احمدی و توسط خوش سیما تهیه کننده آن در شبکه یک به نمایش درآمد، زنده بودن یک برنامه چالشی به خصوص رو در رو مهمترین مزیت و خاصیت آن است. اما در این برنامه نه تنها زنده بودن لحاظ نشد بلکه به دلیل تجربه اندک گروه طراح رویه ضبط در استودیو به مانند یک شیر اطمینان برای درآوردن نتیجه برنامه قرار داده شد. از همان ابتدا سطح کار تلویزیونی در این برنامه آنقدر سطحی و ابتدایی بود که به شواهد تصاویر موجود هنوز هم تولید تلویزیونی این برنامه از میکس عروسی در یک استودیوی خانگی پایین تر است و شاخص حرفه ای تولید تلویزیونی را ندارد.

این برنامه جزو معدود برنامه های تلویزیونی بود که با استفاده از افکت های نور و تصویر، آرم خود را با بک گراند مشکی روی آنتن برد و حتی به قول معروف، انیماتور محترم زحمت روشن کردن بخش فیلد نرم افزار پریمیر خودش را هم نکشید تا این قسمت روی آنتن پرش نداشته باشد!

این موارد از ساده ترین و جزیی ترین اصول تلویزیونی آماده سازی تصاویر است، اما نه امروز بلکه از روز نخست در شاخص های تلویزیونی این برنامه دیده نشد.

استفاده از تلفن دفتر شخصی گروه تولیدی برای گرفتن نظرات مردمی اشتباه بزرگ دیگری بود که مدت ها به صورت رول کپشن روی تصاویر این برنامه انجام شد و چندی است که مسئولین شبکه دو متوجه این ماجرا شده اند. وقتی در یک سازمان عریض و طویل رسانه ای بخش روابط عمومی گسترده و ارتباط مردمی شبکه ای طراحی می شود، دیگر نباید وب سایت شخصی یا تلفن دفتر شخصی گروه تولیدی روی آنتن تبلیغ شود و نه در ایران بلکه در هیچ جای دنیا جز شبکه های فارسی زبان غیر حرفه ای لوس آنجلس، امکان ندارد شما به یک کانال ارتباطی غیر وابسته به یک رسانه برخورد کنید.

دکور و طراحی صحنه این برنامه بدتر از فضای تدوین آن حکایت اتوبوس پاکستانی و استفاده از انواع و اقسام نمونه ها و رنگ های گوناگون در ساخت یک دکور را دارد. از فیبر، آهن، مفرغ، بنر پلاستیکی، شیشه، حلبی و سفال گرفته تا رنگ های بدون ارتباط هیچ چیزی به هم ربط ندارد و یک گسستگی وحشتناک را در ذهن مخاطب تداعی می کند.

جالب است که لری کینگ دوستان رسانه ملی، یک نگاه خریدارانه هم به برنامه تلویزیونی وی می انداختند تا جذابیت های تصویری برای بیننده زیر خط فقر نباشد!

گرچه بحث در مورد این برنامه که روز به روز ضعیف تر شده و بدعت های جالب در آن بیشتر می شود نیاز به 210 کیلو کاغذ ( 70 من) دارد، اما بهتر است مسئولین محترم در حوزه های ارزشیابی و نظارت یکبار با نگاه خریدارانه به محتوا، میهمانان، بدعت های عجیب و غریب و ضعف های عمده تصویری آن بیاندازند تا برای فصل بعدی این محصول ضعیف که می توان آن را همین امروز با هزینه دقیقه ای 5000 تومان تولید کرد، مجبور نباشند دقیقه ای 80 هزار تومان از بودجه بیت المال هزینه کنند!

به جاست با توجه به تغییر در مدیریت شبکه دو و حضور یکی از چهره های موثر و حرفه ای رسانه ملی در این شبکه، بازنگری بر فعالیت برنامه های تاریخ مصرف گذشته از اتلاف بودجه ارزشمند رسانه ملی و تخته گاز رفتن برخی طراحان دیروز و مدعیان امروز جلوگیری کند!