87/9/17
9:38 ع
دل در
امروز روز
نهم ذیحجه روز عرفه است، روزی که زائران
زائران در روز نهم ذیحجه، روز عرفه، آداب و
صحرای عرفات در 21 کیلومتری شمال مکه واقع
در این روز حجاج بیت الله الحرام استغفار می
زائران پس از ادای نماز ظهر و عصر در عرفات
زائران خانه خدا 10 ذیحجه بار دیگر به منی
رمی جمرات را طی سه روز متوالی (ایام
جوشش ناب عرفه،
وضو می گیرد و در صحرای تفتیده
عرفات،
جاری می شود. آن جا که ایوان هزار نقش خداشناسی است. لب ها ترنم با طراوت
دعا به خود گرفته و چشم ها امان خود را از بارش توبه، از دست داده اند. دل،
بیقرار روح عرفات، حضرت اباعبدالله الحسین (ع) شده است. پنجره باران خورده
چشم ها از ضریح اجابت، تصویر می دهد و این صحرای عرفات است که با کلمات
روحبخش دعای امام حسین (ع) و اشک عاشقان او بر دامن خود اجابت را نقش می
کند. اشک و زمزمه ما را نیز بپذیر، ای خدای عرفه.
سپیده دم صبح راهی عرفات شدند تا در جوی مملو از ایمان، خشوع و خضوع
استغفار کرده و ارکان اصلی حج را به جا آورند.
رسوم و مناسک دینی خود را به جا می‌آورند و خود را برای دیگر اعمال این
ایام آماده میکنند. روزی که صدها هزار زائر خانه خدا به عرفات رفته‌اند و
در این روز بزرگ به درگاه خداوند متعال تضرع میکنند، روزی که آنها خواستار
تقرب به درگاه احدیت هستند. روزی که خواهان بخشش گناهان و تولدی
دوباره‌اند. در این روز خدا دینش را کامل کرده و نعمتش را تمام.
شده و تپه کوچکی است که حدود 250 متر از سطح دریا بالاتر و کوهها آن را
احاطه کرده اند.
کنند و پاک و عاری از هر گناه می شوند، همچون کودکی که تازه زاده شده است.
در این روز صدای دعا و انابه بنده به درگاه احدیت قطع نمی شود و استغاثه
بنده از پروردگارش تا عرش می رود.
مانند سنت پیامبر اکرم (ص) رو به قبله ایستاده، تا زمان غروب خورشید این
حالت را حفظ ، به دعا خوانی خود ادامه می دهند و به تفکر و تأمل در اعمال
خود پرداخته و توبه و انابه سر می دهند. آنها پس از وقوف در عرفات از طلوع
خورشید تا غروب، به سوی مزدلفه برای شب زنده داری رفته و در آنجا بیتوته می
کنند و به عبادت و راز و نیاز می پردازند. آنها نماز مغرب و عشا را در
مزدلفه به جا می آورند و تا صبح فردا (عید قربان) شب زنده داری کرده
و به دعا و مناجات می پردازند.
باز می گردند تا قربانی کنند، رمی جمرات و مراسم عید قربان را برگزار کنند
تا حج آنها کامل شده و نام حاجی را بر خود نهند.
تشریق) انجام می‌دهند. در نیمه‌های شب ضعیفان، زنان، پیران و بیماران
آنگونه که پیامبر اکرم(ص) به این گروه اجازه داده بود، رمی جمرات را به جا
می‌آورند و بقیه تا صبح فردا صبر کرده و دعا می‌خوانند و به عبادت
می‌پردازند. سپس مناسک حج به پایان می‌رسد و به منظور طواف افاضه و خارج
شدن از احرام به مکه می‌روند.
وجه تسمیه
آنرا چنین گفته
اند که جبرائیل علیه
السلام هنگامی که مناسک را به ابراهیم می
آموخت، چون به
عرفه رسید به او گفت «عرفت» و او پاسخ داد
آری، لذا به این نام خوانده شد.
و نیز گفته اند سبب آن این است که
مردم از این جایگاه به گناه خود اعتراف
میکنند و بعضی آن را جهت تحمل صبر و رنجی
میدانند که برای رسیدن به آن باید متحمل شد. چرا که یکی از معانی «عرف» صبر و شکیبایی
و تحمل است.
حضرت آدم (ع) در عرفات:
فَتَلَقی آدَمُ مِنْ رَبِّه
کَلماتًُ فتابَ عَلیهِ اِنَّه’ هو التَّوابُ الرّحیمْ
آدم از پروردگارش کلماتی دریافت
داشت و با آن بسوی خدا بازگشت و خداوند، توبه او را پذیرفت، چه او توبه پذیر
مهربان است.
طبق روایت امام صادق(ع)، آدم
(ع) پس از خروج از جوار خداوند، و فرود به دنیا، چهل روز هر بامداد بر فرار
کوه صفا با چشم گریان در حال سجود بود، جبرئیل بر آدم فرود آمد و پرسید:
ـ چرا گریه می کنی ای آدم؟
ـ چگونه می توانم گریه نکنم در حالیکه
خداوند مرا از جوارش بیرون رانده و در دنیا فرود آورده است.
ـ ای آدم به درگاه خدا توبه کن و بسوی او
بازگرد.
ـ چگونه توبه کنم؟
جبرئیل در روز هشتم ذیحجه آدم را به منی
برد، آدم شب را در آنجا ماند. و صبح با جبرئیل به صحرای عرفات رفت، جبرئیل
بهنگام خروج از مکه، احرام بستن را به او یاد داد و به او لبیک گفتن را آموخت
و چون بعد از ظهر روز عرفه فرا رسید تلبیه را قطع کرد و به دستور جبرئیل غسل
نمود و پس از نماز عصر، آدم را به وقوف در عرفات واداشت و کلماتی را که از
پروردگار دریافت کرده بود به وی تعلیم داد، این کلمات عبارت بودند از:
|
خداوندا با ستایشت تو را |
سُبحانَکَ اللهُمَ وَ |
|
جز تو خدایی نیست |
لا الهَ الاّ اَنْتْ |
|
کار بد کردم و بخود ظلم نمودم |
عَمِلْتُ سوء وَ ظَلَمْتُ نَفْسی |
|
به گناه خود اعتراف می کنم |
وَ اِعْتَرِفْتُ بِذَنبی |
|
تو مرا |
اِنَّکَ اَنْتَ اَلغَفور الرّحیمْ |
آدم (ع) تا بهنگام غروب آفتاب همچنان
دستش رو به آسمان بلند بود و با تضرع اشک می ریخت، وقتیکه آفتاب غروب کرد
همراه جبرئیل روانه مشعر شد، و شب را در آنجا گذراند. و صبحگاهان در مشعر
بپاخاست و در آنجا نیز با کلماتی به دعا پرداخت و به درگاه خداوند توبه
گذاشت......
حضرت ابراهیم (ع) در عرفات
در صحرای عرفات، جبرئیل، پیک وحی الهی،
مناسک حج را به حضرت ابراهیم (ع) نیز آموخت و حضرت ابراهیم (ع) در برابر او می
فرمود: عَرِفتُ، عَرِفتُ (شناختم، شناختم).
پیامبر اسلام (ص) در عرفات
و نیز دامنه کوه عرفات در زمان صدر اسلام
کلاس صحرایی پیامبر اسلام (ص) بود و بنا به گفته مفسرین آخرین سوره قرآن در
صحرای عرفات بر پیغمبر (ص) نازل شد و پیغمبر این سوره را که از جامع ترین
سوره های قرآن است و دارای میثاق و پیمانهای متعدد با ملل یهود، مسیحی و
مسلمان و علمای آنها می باشد، و قوانین و احکام کلی اسلام را در بر دارد، به
مردم و شاگردانش تعلیم فرمود.
و طبق مشهور میان محدثان پیامبر (ص) در
چنین روزی سخنان تاریخی خود را در اجتماعی عظیم و با شکوه حجاج بیان داشت:
...... ای مردم سخنان مرا بشنوید! شاید
دیگر شما را در این نقطه ملاقات نکنم. شما به زودی بسوی خدا باز می
گردید. در آن جهان به اعمال نیک و بد شما رسیدگی میشود. من به شما توصیه می
کنم هرکس امانتی نزد اوست باید به صاحبش برگرداند. هان ای مردم بدانید ربا
در آئین اسلام اکیداً حرام است. از پیروی شیطان بپرهیزید. به شما سفارش می کنم که به
زنان نیکی کنید زیرا آنان امانتهای الهی در دست شما هستند، و با قوانین الهی
بر شما حلال شده اند.
......... من در میان شما دو چیز
بیادگار می گذارم که اگر به آن دو چنگ زنید گمراه نمی شوید، یکی کتاب خدا و
دیگری سنت و (عترت) من است.
هر مسلمانی با مسلمان دیگر برادر است و
همه مسلمانان جهان با یکدیگر برادرند و چیزی از اموال مسلمانان بر مسلمانی
حلال نیست مگر اینکه آنرا به طیب خاطر به دست آورده باشد.....
صحرای عرفات همایش شناخت و
خودسازی امام حسین (ع)
حضرت سیدالشهدا، امام حسین (ع) نیز بعد
از ظهر روز عرفه همراه با فرزندان و گروهی از اصحاب از خیمه های خود در صحرای
عرفات بیرون آمدند، و روی به دامن «کوه رحمت» نهادند و در سمت چپ کوه روی به
کعبه، همایشی تشکیل دادند، که موضوع آن بمناسبت روز عرفه (روز شناخت)، شناخت
و سازندگی بود. این همایش، تنها جنبه علم و معرفت نداشت بلکه شناخت توأم با
عمل و سازندگی و تزکیه و خودسازی بود و فهرست مطالب آن عبارت بودند از:
1ـ شناخت خدا و صفات الهی.
2ـ شناخت خود یا خودشناسی.
3ـ شناخت جهان.
4ـ شناخت آخرت.
5ـ شناخت پیامبران.
6ـ خودسازی با صفات الهی.
7ـ پرورش نفس با کمالات الهی.
8ـ توبه و بازگشت به خدای مهربان.
9ـ دور کردن صفات نکوهیده از خود با تسبیح پروردگار.
10ـ فراگیری راه تعلیم و تربیت از خدا.
11ـ شناخت و درخواست بهترین مسئلت ها.
12ـ تبدیل خود پرستی نفس به خدا پرستی.
13ـ تبدیل خود برتر بینی نفس به تواضع و فروتنی.
14ـ تبدیل خودخواهی نفس به ایثار و غیر خواهی.
15ـ تعلیم مفاهیم و ادبیات قرآن.
خاطرات...
